Categorie: Bijlmer Pioniers

In Bijlmer Pioniers leest u de verhalen van de mensen die zich op een bijzondere wijze, in de Bijlmergeschiedenis, hebben ingezet voor de gemeenschap en de opbouw van dit stadsdeel.

Door Drs. MA, Graziëlla Hunsel Rivero

 BIJLMER PIONIERS: Hans Mooren – Vroeger was er meer mogelijk dan tegenwoordig

[1980 – heden]

Hans Mooren had vrienden wonen in de Bijlmer en raakte daardoor, samen met zijn vrouw Coby, geënthousiasmeerd om in 1980 hun woning in Buitenveldert te verlaten en een nieuw avontuur aan te gaan in het, toen nog, jongste deel van Amsterdam. 41 jaar later is Hans, door al zijn werkzaamheden, niet meer weg te denken uit dit stadsdeel. Hij heeft 20 jaar als fotograaf voor de Echo gewerkt, startte de rondleiding door met name de Bijlmer, bedacht de Bijlmerbios en de fietslessen voor vrouwen in Zuidoost. Hij is ook lid van het 4 en 5 mei comité Zuidoost en is hij de drijvende kracht achter de website en Facebookpagina Ilovezuidoost.nl.

VAKBONDSMAN

“Op mijn vijftiende begon ik met werken en ben sinds die tijd ook actief binnen de vakbond. In Zuidoost ben ik in Gaasperdam begonnen bij het wijkopbouworgaan en via die weg bij Groenlinks terechtgekomen. Ik heb toen tien jaar als politicus in de stadsdeelraad gezeten voor deze partij. Na die lange periode vond ik dat het tijd was om plaats te maken voor de nieuwe generaties. Op dit moment zet ik me nog steeds in voor het internationaal vakbondswerk. Voor de ontwikkeling van ieder mens vind ik het belangrijk dat men zich inzet voor een ander.”

INVESTEER IN MENSEN

“Er was een periode in de geschiedenis van Zuidoost dat het vooral ging over de verandering die de Bijlmer zou moeten ondergaan. Kort gezegd sloop of geen sloop. Vanuit Groenlinks en samen met anderen hebben wij ons lange tijd verzet tegen de sloopplannen, omdat er voor dat geld, als dat in de mensen zou worden geïnvesteerd, er misschien wel het zelfde of een beter resultaat zou worden bereikt. Helaas is dat ons niet gelukt. Ik denk dat er in de huidige tijd veel meer nagedacht zou worden over alternatieven dan grootschalige sloop. Ook was er, naar mijn mening, meer mogelijk dan nu. Er was een bepaald soort activisme in de wijk dat, bijvoorbeeld, tot uiting kwam in het festival “Blij met de Bijlmer, georganiseerd door Henno Eggenkamp, of de lokale omroep. Het kon allemaal makkelijk!

ONWETENDHEID

“Wat me tot op heden blijft verbazen, is hoe mensen ook nu nog zo weinig weten over de Bijlmer. Ik merk dat tijdens de rondleidingen die ik nu zo’n 20 jaar organiseer. Daarmee weten ze eigenlijk ook erg weinig over alle verschillende ‘culturen’ die er in ons stadsdeel en in de stad leven. Het lijkt soms alsof mensen de afgelopen jaren onder een steen hebben geleefd. Toen Anton de Kom nog niet in de canon stond, vroeg ik mensen altijd bij het beeld van de Kom wie deze man was. Zeker bij goed opgeleide universitaire mensen kleedde ik het zo aan dat zij met hun goede opleiding dat toch zeker wel zouden moeten weten. Helaas bijna niemand kon daar een antwoord op geven. Terwijl het leven en de dood van Anton de Kom toch zo met ons gezamenlijke verleden is verbonden.”

MAGISCHE FORMULE

“De formule is, volgens mij, dat voor een deel dat er niemand een meerderheid is in ons stadsdeel en dat Zuidoost in de huidige vorm pas 52 jaar bestaat.
Men leeft uit noodzaak ook samen om het zo maar even te zeggen. Ik denk ook dat er meer en meer onverschilligheid is ten opzichte van de ander en daardoor vraag ik me wel eens af of er wel sprake is van oprechte interesse in de ander.”

De vorige Bijlmer Pionier, Palmira Barends, stelt je de volgende vraag: 

Hoe kunnen de verschillende culturen uit Zuidoost, in deze coronatijd, elkaar toch leren kennen?

“Niet alleen tijdens de coronatijd, maar altijd zoals ik eerder al zei, misschien is er wel een grotere onverschilligheid ten opzichte van elkaar dan we idealiter willen weten. Het ideaal is natuurlijk dat we alles met iedereen delen. Toch is er sprake van segregatie binnen groepen, culturen, kerken, die er al traditioneel bestaat. Dit geldt zowel voor de witte bewoners als de niet witte bewoners. Je verhoudt je toch meer tot je eigen groep, klasse dan tot de ander. Om die ander echt te willen leren kennen, zal je moeite moeten doen. Stap eens over een drempel heen. Bekend maakt bemind. Ik probeer sinds ik hier woon die drempels te slechten door mijn activiteiten.”

WAT IS JOUW VRAAG AAN DE VOLGENDE PIONIER?

“Zal Bijlmer-West straks onderdeel worden van de ‘oude Bijlmer’?”

Door Drs. MA, Graziëlla Hunsel Rivero

BIJLMER PIONIERS: Hilly Axwijk en Palmira Barends – Moeder en dochter met een fighting spirit

[Hilly Axwijk 1968 – 2004 & Palmira Barends 1968 – heden]

Op 29 oktober 1967 kwamen Palmira en haar moeder Hilly Axwijk naar Nederland en trokken in bij familie in Amsterdam. Nog geen 7 dagen in Nederland begon Hilly met werken bij Volkshuisvesting en volgde zij ’s avonds de mbo-opleiding tot maatschappelijk werkster. Na zes maanden werd het gezin herenigd met de komst van de overige familieleden, de drie zonen en broertjes Steve, Patrice en Humberto. In mei 1968 streek het gezin neer in de G-buurt om daar in de flat Grubbehoeve een fijn appartement te betrekken. Dit appartement werd een plek waar, als moeder Hilly thuis was, velen terecht konden voor een praatje, advies of een hulpvraag.  De huiskamer werd ingeruild voor een kantoor van de Surinaamse Vrouwen Beweging in het gebouw van stichting Interim Beheer waar nu het CEC-gebouw staat.  Haar medemens, maar vooral vrouwen in hun kracht zetten, is altijd de drijfveer van Hilly Axwijk geweest. Het is haar erfenis die zij achterlaat voor de bevolking van dit deel van Amsterdam.  Op de plek waar zij dag in dag uit haar levenswerk uitvoerde, is er in 2010 ter nagedachtenis aan deze Bijlmer Pionier een plein naar haar vernoemd, het Hilly Axwijkplantoen. Haar dochter Palmira heeft de G-buurt nooit verlaten en op haar eigen krachtige manier zet zij zich in voor haar medemens in Zuidoost.

EEN GEBOREN VROUWENRECHTENACTIVISTE

“Nadat mijn moeder haar mbo-opleiding had afgerond, ging ze door naar het hbo en deed voor haar scriptie onderzoek naar ”De Surinaamse vrouw en haar onvolledig gezin in Nederland”. Vanwege haar eigen ervaring kon ze zich met de juiste adviezen inzetten en eventueel bij de nodige instanties aankloppen voor begeleiding van de hulpvraag. Haar motto was “Gelijke rechten voor de vrouwen en haal uit je leven wat erin zit “al deze kennis zette zij om in de vorm van adviezen die zij gaf aan de vrouwen van de SVB. Haar drang om zichzelf steeds verder te bekwamen, was onuitputtelijk. Dit maakte dat ze ging werken bij de Sociale Dienst, want nog meer vrouwen moesten bewust gemaakt worden. Door haar drive en de activiteiten die zij met de SVB ontplooide, viel ze op bij de PvdA! Ze nodigden haar uit om zich aan te sluiten bij de Rooie Vrouwen. Hierdoor stortte zij zich volledig in de politiek en haalde vervolgens vele zwarte vrouwen de politiek in. Met kracht zorgde ze ervoor dat deze vrouwen gezien en gehoord werden. In 1985 riep zij de Sophie Redmondonderscheiding in het leven waar er jaarlijks een prijs werd toegekend aan een vrouw die zich op cultureel en maatschappelijk vlak inzette voor anderen vrouwen. Zo is ook het lied Datra Sophie Redmond van Anne-Marie Hunsel ontstaan. Het was en is het lijflied van de onderscheiding die nu als de Gouden Vioolspeld door het leven gaat. Mijn moeder had van nature de fighting spirit om mensen de beste versie van zichzelf te laten worden.”

GEBIEDSKANJER

“Zelf zet ik me al jaren in voor de bewoners uit Zuidoost. Ik heb jaren succesvol in de schuldhulpverlening gewerkt, maar mijn contract bij de gemeente werd in 2013 jammer genoeg niet verlengd en kon ik niet langer mijn bijdrage leveren aan het vele werk dat er nu nog steeds ligt. In datzelfde jaar kreeg ik een droom waarin ik de opdracht kreeg om voor mensen uit de buurt te gaan koken die dat nodig hadden. Mijn moeder maakte ook deel uit van die droom. In de droom stelde ik haar de vraag waar ik moest beginnen. Haar antwoord was kort en duidelijk. Doe het! Het zal je lukken! Ik heb geen moment getwijfeld en ben aan de slag gegaan. Binnen drie dagen stond in voor toko Kai Hing op Ganzenhoef met 250 maaltijden die ik uitdeelde aan de mensen die het minder hadden. Ik heb dit tot en met 2017 geheel op eigen kracht en zonder subsidies gedaan vanuit het CEC-gebouw met behulp van winkeliers en particulieren die mij sponsorden om 1100 mensen uit de buurt te helpen. In 2015 ontving ik van de gemeente voor mijn inzet en betrokkenheid de oorkonde van Gebiedskanjer. Daar ben ik enorm trots op en blijf bewoners bijstaan waar ik kan.

De vorige Bijlmer Pionier, Hidayet Gencaslan, stelt je de volgende vraag: 

Wat kan er volgens jou nog verbeterd worden voor een betere samenleving in Amsterdam-Zuidoost?

“Verbetering voor een betere samenleving in Zuidoost zou zijn dat er weer wordt nagedacht over verschillende buurtcentra om de jongeren en verschillende culturen een plek te geven samen te komen, deel te nemen aan verschillende activiteiten, van elkaar te leren en om zo samenscholing te verminderen.”

WAT IS JOUW VRAAG AAN DE VOLGENDE PIONIER?

“In deze tijd van Corona, hoe kunnen de verschillende culturen uit Zuidoost elkaar toch leren kennen?”

Door Drs. MA, Graziëlla Hunsel Rivero

BIJLMER PIONIERS: Hidayet Gencaslan – Met bloemen maken de broers Gencaslan de Bijlmer kleurrijker

[1979 – heden]

Als klein meisje kwam ik met mijn moeder wekelijks bij de bloemenwinkel “Hollands glorie” in het oude winkelcentrum Ganzenhoef. Een grote, half kalende meneer met een blauw overal en altijd op klompen was de eigenaar en zorgde er altijd voor dat er voor zijn winkel een kleurrijke bloemenzee ontstond waar je als klant je ogen uitkeek. Op een dag was de grote meneer niet meer alleen. Hij werd deze vergezeld door een jongeman die bij hem een bijbaantje had. Hij stelde hem voor als Ali en Ali moest ons die dag de bloemen verkopen.

Ali Gencaslan werd een volwassen man in deze winkel en nam de bloemenwinkel van de eerste eigenaar over. Hij bouwde samen met zijn broers een klein bloemenimperium, van ongeveer 5 winkels, op in de Bijlmer en veranderde de naam in “Bloemactief Ali”. Een succesvolle formule waar je in elk filiaal met veel enthousiasme en warmte werd ontvangen en geholpen. Inmiddels staat Hidayet, één van broers, met deze zelfde hartelijkheid door de week op de markt in Amsterdam-Zuidoost met zijn eigen onderneming, “Bloemen de Broer”.

VAN TURKIJE NAAR DE BIJLMER

“In de jaren zeventig emigreerden mijn ouders van Ankara, Turkije naar Nederland. Zij kwamen met het gezin terecht in de flat Frissenstein in de Bijlmer. Ik woon al 42 jaar in dit deel van Amsterdam en ben, als kind, opgegroeid met een geweldige sfeer om mij heen. Alles was nieuw voor mij, het was multicultureel en de mensen om mij heen waren allemaal gastvrij. Na al die jaren is dat gevoel voor mij nog steeds hetzelfde, ik ben gelukkig hier met mijn gezin, want wij zijn hier thuis in de Bijlmer!”

ZEG HET MET BLOEMEN

“Toen ik zeven was rolde ik, net als mijn broer Ali, in de bloemenindustrie. Het begon met het helpen in de bloemenzaak dat na een aantal jaar veranderde naar een echt baantje. Ik leerde zoveel over het product, hoe je om moest gaan met klanten en hoe je een eigen zaak moest runnen. Ik ben toen samen gaan werken met mijn oudere broer in 1 van de filialen van “Bloemactief Ali”. Inmiddels ben ik voor mezelf begonnen op de markt en ben ik elke dag op eigen kracht bezig met mijn passie. Dit doe ik met heel veel plezier door de steun van mijn liefhebbers in en buiten het stadsdeel.”

ZO BIJZONDER

“7 jaar terug kwam er een klant bij me in de winkel die mij vertelde dat hij een bezoekje zou gaan brengen aan een zieke vriend, maar hij had niet genoeg geld om een bosje bloemen te kopen.  Door zijn verhaal kreeg ik medelijden met hem, omdat ik gelijk aan mijn eigen broer moest denken die op dat moment ook heel erg ziek was. Ik gaf de klant de bos bloemen cadeau zodat hij deze kon geven aan zijn zieke vriend. Een dag later bracht ik een bezoek aan mijn eigen zieke broer en was enorm verrast. Ik zag daar de bos bloemen die ik de klant gegeven had voor zijn zieke vriend staan. Blijkt dat de klant die ik had geholpen voor mijn broer langskwam.”

MAGISCHE FORMULE

“In Amsterdam-Zuidoost en de Bijlmer respecteren mensen elkaar zoals ze zijn. We zijn hartelijk en we geven elkaar brasas. Helaas kan dat nu niet in Coronatijd.”

De vorige Bijlmer Pionier, Moenira Luqman, stelt je de volgende vraag: 
Hoe kunnen diversiteit en inclusie bijdragen aan een gezond woon- en leefklimaat in Zuidoost?

“Door mensen te respecteren zoals ze zijn en elkaar genoeg de ruimte te kunnen geven zodat iedereen zichzelf kan zijn. Zo creëer je een mooie samenleving. Het mooie is dat je zoveel leert van zoveel verschillende culturen in 1 stadsdeel.”

WAT IS JOUW VRAAG AAN DE VOLGENDE PIONIER?
“Wat kan er volgens jou nog verbeterd worden voor een betere samenleving in Amsterdam-Zuidoost?”

In Bijlmer Pioniers leest u de verhalen van de mensen die zich op een bijzondere wijze, in de Bijlmergeschiedenis, hebben ingezet voor de gemeenschap en de opbouw van dit stadsdeel.

Door Drs. MA, Graziëlla Hunsel Rivero

BIJLMER PIONIERS: Roël Luqman – herleeft uit de herinneringen van zijn dochter Moenira Luqman

[1970 – RIP 1999]

In 1968 kwam Roël Luqman vanuit Suriname naar Nederland om te studeren. Hij woonde in verschillende steden. Toen zijn schoonvader hem vroeg om de Hindoestaanse community bij te staan in de ontwikkeling van een moskee in Zuidoost kwam hij terug naar Amsterdam. Met de toenmalige geestelijke leider realiseerde hij de eerste soennitische moskee in Nederland genaamd Taibah. Voor Marcel la Rose was Roël  een echte volksleider die in verschillende hoedanigheden voor de rechten en de waardigheid van de gewone mens streed. Net voor zijn dood, in 1999, richtte hij met Harald Axwijk, Stida op. Met zijn heengaan verloor Moenira niet alleen haar vader, maar ook haar rolmodel. Zijn levensmotto is haar drijfveer en werkt ze met heel haar hart aan Life Skills, innovatief onderwijs, om jongeren in Amsterdam-Zuidoost in hun kracht te zetten. Met dank aan haar moeder, tante, Marcel la Rose, Hannah Belliot en Jessica Dikmoet brengt zij een beknopte ode aan deze Bijlmer Pionier.

STAMPIJ VOOR HET STADSDEELKANTOOR

“Joesoe en Roël waren een duo. Het zwaar activistische had Roël niet. Hij was een strateeg, had charme en was altijd goed gekleed. Hij had dat Aziatische van weken, laten bezinken en dan zakendoen.”, Hannah Belliot

“Een groep ambtenaren en zwarte politici organiseerden zich in wat men het ‘Zwart Beraad’ noemde. Mijn vader sloot zich daarbij aan. Er moest een nieuw bestuur komen met een betere afspiegeling van het stadsdeel en een betere verdeling van de financiële middelen die beschikbaar kwamen. Het lukte, maar het was zo heftig dat het landelijke aandacht trok. Deuren die gesloten bleven, trapte hij samen met zijn kameraad Joesoe letterlijk en figuurlijk open. Ik kan me nog goed herinneren hoe zij samen met anderen een wake hielden voor het oude stadsdeelkantoor. Ze branden kaarsen en maakten een hoop stampij.  Ik stond er als jong meisje bij en wist niet precies waar het over ging, maar begreep de urgentie. Deze actie is me altijd bijgebleven.”

OVEREENKOMSTEN

“Röel was ongeduldig en hield van snelle resultaten. Soms gebruikte hij onorthodoxe manieren om dingen voor elkaar te krijgen. Vaak als hij aanwezig was, stond hij eerst rustig in een hoek, bestudeerde iedereen, bedacht een strategie en dan dook hij ineens op.”, Jessica Dikmoet

“Deze quote over mijn vader is ook zo typerend voor mij. Ik ben ook ongeduldig. Gelukkig zegt mijn moeder altijd: “‘InnAllaha ma ‘As’sabireen’, voorwaar Allah is met de geduldige. Ik voel de passie van mijn vader, begrijp de hulpbehoefte van de bewoners in Zuidoost en zet zijn werk graag voort. Anno 2020 zijn we er nog niet en daarom heb ik vanuit deze ambitie Life Skills opgericht. Met Life Skills wil ik dat alle jongeren van 10 tot 18 jaar, ongeacht hun sociale of economische status, in gelijkwaardigheid kunnen bijdragen aan de maatschappij. We bieden ondersteuning aan jongeren voor wie het verder ontplooien van de eigen talenten na schooltijd niet vanzelfsprekend is, in de vorm van levensvaardigheden, wereldburgerschap en algemene kennis door middel van huiswerkbegeleiding, coaching, rolmodellen, trainingen en themabijeenkomsten.

De vorige Bijlmer Pionier, Henk van de Belt, stelt je de volgende vraag: 

Hoe kunnen we Zuidoost stadsdeelbreed economisch versterken?

“Zuidoost moet aantrekkelijk gemaakt worden voor het bedrijfsleven, die op haar beurt, samen met de overheid investeert in een gezond woon- en leefklimaat met meer kansen en mogelijkheden voor alle bewoners van Zuidoost. Om dit te kunnen realiseren is zelfontwikkeling een belangrijke pijler.”

WAT IS JOUW VRAAG AAN DE VOLGENDE PIONIER?

“Hoe kunnen diversiteit en inclusie bijdragen aan een gezond woon- en leefklimaat in Zuidoost?’

Meer informatie over Life Skills innovatief onderwijs: www.lifeskills.fun

In Bijlmer Pioniers leest u de verhalen van de mensen die zich op een bijzondere wijze, in de Bijlmergeschiedenis, hebben ingezet voor de gemeenschap en de opbouw van dit stadsdeel.

Door Drs. MA, Graziëlla Hunsel Rivero

[Jaren 80 – heden ]
Als je in de jaren tachtig over de gezelligste zaterdagmarkt op Ganzenhoef wandelde, werden de oren altijd gestreeld door de laatste hits van verschillende genres. Het was een feit dat je voor de nieuwste muziek altijd moest zijn bij de stand van de relaxte Roy en de goedlachse Mike. Dit duo was een begrip op de markt, een gezellige drukte rondom hun stand, want zij waren altijd in voor een vrolijke babbel over hun passie, de muziek!

SOUL EN SURINAAMSE PLATEN

“Mike en ik zijn eigenlijk de platenstand per toeval begonnen. Een oom die een reisbureau wilde beginnen, nam een platenzaak over met voorraad van Soul en Surinaamse platen die wij mochten verkopen. Dit viel zo bij ons in de smaak dat wij al na een maand de vergunning voor het marktwezen in ons bezit hadden. Wij zijn toen op de Albert Cuyp en op de Dappermarkt begonnen, maar kwamen al snel tot de ontdekking dat een groot deel van onze klanten in de Bijlmer, nu Amsterdam-Zuidoost, woonden. Het was dus een logische stap voor ons om onze activiteiten in dit deel van de stad voort te zetten.”

SWINGEN OP DE MARKT

“De Bijlmermarkt was de plek waar wij ons echt thuis voelden. Iedereen kwam meestal swingend naar onze kraam. Wij introduceerden vaak nieuwe Surinaamse of Soul platen en durven gerust te stellen dat door toedoen van ons tal van Surinaamse nummers grote hits zijn geworden in Nederland. Denk maar aan het lied “Wittie visie” van de band de “The Funmasters” ook afkomstig uit Ganzenhoef. We hebben de Surinaamse muziek geïntroduceerd bij een breed Nederlands publiek dat wandelde over de markt en de tonen bij het langslopen mee kregen. Niet alle marktkooplui waren even blij met ons, omdat zij last hadden van onze, voor hen, harde muziek! Echter, we hebben doorgedrukt en uiteindelijk kon men niet om ons heen.”

AL DOENDE LEERT MEN

“Waar wij nog altijd erg om moeten lachen is onze beginperiode. Voor het sluiten van de markt namen wij een kraam in beslag van een koopman voor wie de dag erop zat. We waren niet op de hoogte dat je voor verkopen op de markt een vergunning moest hebben. Met muziek die wij vooraf op cassettebandjes hadden opgenomen verkochten we onze platen op de Albert Cuypmarkt en daarbij probeerden wij om vooral een kraam te bemachtigen, die dichtbij café Neutraal stond (een plek waar in die tijd grote groepen Surinamers kwamen). Na een kleine week werden we door de marktmeester aangesproken dat deze manier van verkopen illegaal was. We zijn toen direct onze marktvergunning gaan aanvragen.”

Maikel

HET EINDE VAN EEN TIJDPERK

“Het multiculturele karakter van Zuidoost is wat ons altijd heeft aangetrokken. Mensen voelen zich hier thuis. Er is altijd ruimte geweest voor allerlei vormen van informele handel (winkeltjes, kleine bedrijven, etc.) Echt heel interessant. Zuidoost is groen, leeft en bruist! Met alle technologische ontwikkelingen werd de vraag naar Lp’s en cd’s minder. Wij konden er niet meer van leven en was deze handel, voor ons, helaas niet meer rendabel. We besloten toen te stoppen met onze stand op de markt.”

De vorige Bijlmer Pionier, Jenny van Dalen, stelt jullie de volgende vraag:

Wat mis je nu echt in Zuidoost en zou er volgens jullie gerealiseerd moeten worden?
“Wat wij missen zijn lounge cafés waar je naar leuke muziek kunt luisteren en kunt dansen, bijvoorbeeld, op Latin, Jazz &R&B. Verder zou een discotheek, voor jongeren, met ruimere openingstijden in het weekend zeker een mooie aanvulling zijn. Daarnaast is het voor Zuidoost wenselijk dat de politie een afspiegeling van de bewoners is.”

WAT IS JULLIE VRAAG AAN DE VOLGENDE PIONIER?

“Wij hebben eigenlijk twee vragen. Er is veel armoede in Zuidoost. Hoe kunnen wij deze groep ondersteunen? En hoe kunnen we het groeiend probleem rond zwerf afval in Zuidoost oplossen?”