Categorie: Algemeen

Onder het viaduct van de Foppingadreef is vanaf dit weekend een foto-expositie met fotografie van Jonna Bruinsma te zien. Parkeergarage P22 is een aantal kunstwerken van Sisters Janssen en United Painting rijker. In de Amsterdamse Poortsuite, op Bijlmerplein 97, vertelt Jesper Buursink het verhaal van creatieve groepen in Zuidoost met zijn illustraties op drie muren.

Kunst is een manier om je karakter zichtbaar te maken, het maakt het onzichtbare zichtbaar. Daarom worden er regelmatig kunstenaars uit Zuidoost gevraagd om hun visie over centrum en stadsdeel visueel te maken.

De transformatie van winkelcentrum naar hart van Zuidoost, het stadsdeel dat over een aantal jaar twee keer zoveel inwoners heeft als nu. De poort verandert hard maar wilt vasthouden aan het mooie dat is. Daarom heeft CBRE fotograaf Jonna Bruinsma gevraagd om het centrum en haar mensen vast te leggen. De fotograven liepen dagenlang met haar camera in het centrum en heeft de voor haar mooiste mensen en plekken vastgelegd. Het resultaat is tot en met 24 maart te zien onder de Foppingadreef in een outdoor foto-expositie.

Ook is OSCAM gevraagd om lokale artiesten letterlijk een muur te geven in parkeergarage P22. Vier muren zijn beschilderd door United Painting, een kunstenaarscollectief uit Zuidoost. Zij zagen de kans om parkeerders in de garage te laten weten waar ze zijn; in hun wijk, de Bims. Bims is een benaming die lokale bevolking geeft aan haar wijk, de Bijlmer, een deel van Amsterdam Zuidoost.

De pinruimte en tevens entree van P22 is door Sisters Janssen omgetoverd tot kleurrijke entree welke een ode is aan community, sisterhood en een kleurrijke toekomst.
Eerder dit jaar zijn lege winkelruimtes die leeg moeten blijven in verband met de herontwikkeling van de Shopperhal, beschilderd door Mick La Rock & friends en Broodjes Art & Beter Blijleven. Graffitikunstenaars die naar eigen invulling kleur en karakter gaven aan de daarvoor kale units. Totdat de units getransformeerd worden kunnen bezoekers van het centrum zich laten inspireren door de kunst.

Over Amsterdamse Poort
Amsterdamse Poort transformeert van winkelcentrum naar stadshart van Zuidoost. Blijf op de hoogte van de ontwikkelingen via amsterdamsepoort.nl.

Yaa Adu-Ampomabrug. Dat wordt de naam van de eerste Ghanese brug van Nederland. Deze wordt woensdag 8 maart, op Internationale Vrouwendag, geopend. Voor  deze dag is gekozen vanwege de naamgever van de brug. Yaa Adu-Ampoma. Zij was onder meer de eerste Afrikaanse immigrant die gemeenteraadslid werd in Amsterdam Zuidoost. Ook hielp ze migrantenvrouwen om de stap naar ondernemerschap te wagen. Ook zetten zij zich op meer terreinen met hart en ziel in voor het versterken van het sociaal-economische welzijn van migranten in Amsterdam. Iets waar stadsdeelbestuurder Vayhishta Miskin, die ook bij de opening is, erg veel respect voor heeft. “Een brug staat voor verbinding. En Nana Yaa Adu-Ampong was een echte verbinder. Een die bruggen sloeg binnen en buiten de Ghanese gemeenschap. Een die staat voor een inclusief Zuidoost.  Ik vind het een eer om ter nagedachtenis van haar deze brug te onthullen.” De feestelijke onthulling van de naam is op woensdag 8 maart, van 12.00 tot 15.00 uur.  Het programma start bij het Bullewijkpad, Gooiseweg, S112. Pers is van harte welkom.

Tot nu had de brug de informele naam van Reigersbospadbrug.  Op initiatief van bewoners binnen de Ghanese gemeenschap in Zuidoost en vooral dankzij het werk van Sam Owusu draagt de brug vanaf 8 maart de naam van Nana Yaa Adu-Ampong (1959 –2000). Een begrip in Zuidoost. Zo hielp ze ook in oktober 1992 de Afrikaanse gemeenschap bij de nasleep van de Bijlmervliegramp, waarbij veel immigranten van Afrikaanse afkomst om het leven kwamen.

Programma
12.00 uur              Gebed door Monique Veenstra
12.05 uur              Toespraak door Michel Idsinga (namens PvdA)
12.10 uur              Toespraak namens de familie van mevrouw Adu-Ampoma: Kofi Adu-Ampoma
12.20 uur              Muziek van DS Melodies
12.25 uur              Toespraak door Vayhishta Miskin, lid dagelijks bestuur stadsdeel Zuidoost
12.35 uur              Muziek van Rodney Soundz
12.45 uur              Toespraak door Ronald Janssen
12.55 uur              Muziek van DS Melodies
13.00 uur              Afsluitend gebed door Monique Veenstra
13.05 uur              Dankwoord

Op zaterdag 25 februari 2023 wordt het skatepark Paasheuvelweg 44 in Amsterdam Zuidoost officieel geopend. Het skatepark is een plek waar stichting Women Skate the World de komende jaren werkt aan gendergelijkheid en talentontwikkeling.

Skatepark Paasheuvelweg 44 introduceert een skatecultuur die divers en vriendelijk is. “In de meeste skateparken zul je een publiek aantreffen dat 80% man is. Ons skatepark wordt gerund door een hechte gemeenschap die voor 80% bestaat uit vrouwen en LHBTQIA+ personen. Het skatepark biedt plek aan verbinding, sport en talentontwikkeling,” aldus Flip Zonne Zuijderland, projectmanager.

De komende jaren worden er evenementen georganiseerd met als doel om gendergelijkheid en talentontwikkeling van minderheden te bevorderen, specifiek voor kinderen, vrouwen en personen uit de LHBTQI+ gemeenschap. Het ondersteunend team van Olympische Skater Roos Zwetsloot heeft een groot deel van de obstakels gebouwd. Roos zal het park in 2023 als trainingslocatie gebruiken.

Het skatepark is gevestigd in een pand dat onder beheer is van Angelo Bromet (kwartiermaker in Zuidoost) en onderdeel van een bredere aanpak om kansengelijkheid van jongeren in Zuidoost te bevorderen. Iets wat Raoul White, portefeuillehouder Sport en Bewegen binnen dagelijks bestuur stadsdeel Zuidoost, erg aanspreekt. “Ik ben hier super trots op. Wat een pracht initiatief uit de Zuidooster gemeenschap. Prachtig ook omdat het een inclusieve voorziening is. Een die voor iedereen toegankelijk is en een verbindend karakter heeft. Hiermee stimuleren we inwoners om op een prettige manier te sporten. Gezellig, sociaal en gezond. Zo houden we iedereen vitaal in Sportief Zuidoost!”

Praktische informatie

De opening vindt plaats op zaterdag 25 februari van 14.45 tot 17 uur aan de Paasheuvelweg 44 te Amsterdam Zuidoost. Benieuwd naar het park en het programma voor de komende tijd? Kom een kijkje nemen. Aanmelden kan via deze link: https://forms.gle/rNb9nf8zHPXtois4A. Als je op de hoogte wilt blijven van de activiteiten van Women Skate the World, dan kun je je inschrijven voor de nieuwsbrief op https://www.womenskatetheworld.com/.

Na afloop van de 7e editie van het Amsterdams Buurt Film Festival (ABFF) gaat het ABFF-Filmlab 2023 van start. Dit is een korte cursus om het filmen met een professionele camera te leren. In de loop van dit jaar zijn zeven filmworkshops in de 7 stadsdelen. Deelnemers hebben zeker voldoende tijd zich voor te bereiden en hun film op het Festival van februari 2024 te laten zien.

De volgende data en locaties zijn onder enig voorbehoud; afhankelijk van de planning van de OBA:

30 & 1 april- Amsterdam Zuidoost (OBA-Bijlmerplein)
Aanmelden: abffaanmelden@gmail.com

Jongeren uit Zuidoost opgelet! Op zoek naar wat je worden wil? Een tussenjaar? Of behoefte om je naast school verder te ontwikkelen? Medio maart start de Impact Generator. Dit is een speciaal programma waarin jongeren in 10 maanden tijd worden klaargestoomd tot o.a. event professional.

In Zuidoost bieden jongerenwerkorganisaties: Prospect Eleven, Re-Boost en Stable samen met EventHands deze vernieuwde versie van de Impact Generator aan: een zogeheten Maatschappelijke Diensttijd (MDT)-programma. Wim Haveman van EventHands: “In de komende 3 jaar geven we ruim 1000 jongeren de skills om impact te maken.”

Jongeren tussen de 16 en 27 jaar kunnen in 10 maanden tijd groeien naar een betaalde baan in de evenementenindustrie of hun eigen plannen professioneel verder ontwikkelen. Met een tijdsinvestering van een paar uur per week, leren ze onder meer kleinschalige evenementen opzetten voor de eigen buurt: van een high tea voor eenzame ouderen tot een springkussen evenement. Daarnaast krijgen ze gerichte workshops en trainingen van mensen uit de praktijk. Later mogen de jongeren meewerken op grote festivals, zoals Lowlands Festival en SAIL.

Jongeren krijgen binnen de Impact Generator ruimte om rond te kijken, uit te proberen, te falen en opnieuw te beginnen. Ze leren veel, krijgen een gezonde dosis eigenwaarde en staan hierna stevig in hun schoenen. Klaar om impact te maken in de maatschappij!

Kick-Off
Onlangs was de Kick-Off van het vernieuwde programma dat voor het grootste deel wordt gefinancierd door de Rijksoverheid. MDT (Maatschappelijke Diensttijd) biedt jongeren tussen de 12 en 30 jaar een kans om hun talenten te ontdekken, iets te doen voor de samenleving en anderen te ontmoeten. Onder meer MDT-frontman Elmer Burke was bij de kick-Off in de Cliffordstudio aanwezig. Hij luisterde aandachtig en werd zichtbaar enthousiast van alle verhalen die hij hoorde.

De Impact Generator gaat medio maart weer van start in heel Amsterdam. Er zijn verschillende betrokken partners, die werken verspreid over de hele stad: A Bunch of Choices, EventHands, El Mazouni coaching & sportbegeleiding, Stichting IMD, Prospect Eleven, Re-Boost, ROC van Amsterdam en SOLID.

Jongeren die mee willen doen of meer willen weten, surfen naar: www.impactgenerator.nl

LET’S PLAY! In de eerste helft van de voorjaarsvakantie kan je gratis komen gamen in de Amsterdamse Poort. De Amsterdamse poort bouwt een lege winkelunit om tot heuse Gamehal waar jongeren en kleine kinderen gratis kunnen gamen. De Gamehal zal zich vestigen op Bijlmerplein 399 (naast de OBA) en is van vrijdag 24 februari tot en met dinsdag 28 februari elke dag geopend.

De Gamehal staat tijdens de eerste helft van de voorjaarsvakantie vol met arcade- en flipperkasten. Test je race skills op de racesimulator of daag je ouders uit voor een potje tafelvoetbal. Ook kan je er films op groot scherm kijken terwijl je onderuitgezakt zit in een van de zitzakken en geniet van verse popcorn (ook gratis!).

Op vrijdag 24 februari komt Edson da Graça, stand-up comedian en presentator, ook een potje gamen. Houd Instagram @amsterdamse_poort in de gaten voor updates.

Gamehal
Locatie: Bijlmerplein 399 (naast de ObA)
Openingstijden: vrijdag 24 februari t/m dinsdag 28 februari
Vrijdag 15.00 tot 20.00 uur
Zaterdag 12.00 tot 20.00 uur
Zondag 12.00 tot 17.00 uur
Maandag 12.00 tot 20.00 uur
Dinsdag 12.00 tot 20.00 uur

Annet Zondervan (1965), sinds 1991 algemeen directeur van het Centrum Beeldende Kunst (CBK) in Zuidoost, programmeert samen met haar team actuele kunst vanuit een interculturele inclusieve invalshoek en brengt een breed publiek in contact met kunst van nu. ‘Ik wil mensen laten ervaren dat beeldende kunst niet ingewikkeld is.’

door Martine van der Horn

Het CBK Zuidoost doet veel: tentoonstellingen, een artist-in-residence- programma (BijlmAIR), tijdelijke en permanente kunstopdrachten, educatieprojecten, kunstuitleen.
Artist-in-residence
Zondervan vertelt enthousiast over de projecten, zoals die van kunstenaar Fatric Bewong uit Ghana, die vorig jaar een artist-in-residence deed in broedplaats Heesterveld. Hier mogen jaarlijks zes tot acht kunstenaars tijdelijk wonen en werk maken met de opdracht dat het op de een of andere manier over Zuidoost gaat.
Naar aanleiding van de dertigjarige herdenking van de Bijlmervliegtuigramp maakte Bewong samen met dertig mensen, die de herinnering aan de ramp met zich meedragen, afdrukken op stof van de basten van de bomen die ‘alles hebben gezien’. Bewong maakte er een groot doek van 12 bij 3,5 meter van. Het hangt nu in het Amsterdam Museum.
Zondervan: ‘Het delen van emoties en verdriet heeft een helende functie in een samenleving. Dit was een prachtig proces en het heeft fantastische kunst opgeleverd. Daar is niets ingewikkelds of highbrow aan.’

Kunstuitleen
‘Ook onze kunstuitleen is heel laagdrempelig. Het is niets meer dan actuele beeldende kunst bij mensen thuis brengen. Je krijgt bij ons de kans om net als bij de bibliotheek iets te lenen tegen een klein bedrag per maand. Vind je de kunst niks, dan lever je het weer in. Wordt het iets waar je verliefd op wordt, dan kun je het met het beetje wat je per maand betaalt, kopen, zonder dat je meteen een dikke portemonnee hoeft te hebben, want je kunt het eerst een paar jaar lenen. En het leuke is dat je dingen kunt uitproberen. Je kunt eens een foto lenen in plaats van een schilderij of abstract in plaats van figuratief.’

Kinderen
Zondervan en haar team doen enorm hun best om beeldende kunst zo toegankelijk mogelijk te maken: zo worden in de werkplaats van de broedplaats in Heesterveld ook cursussen door kunstenaars aan met name kinderen gegeven. ‘De meeste kinderen vinden het leuk om te tekenen en sommige kinderen willen er nog verder mee. En daarvoor hebben we zo’n werkplaats waarin kinderen langere tijd met een bepaalde techniek bezig kunnen zijn.’

Programma Next
Zondervan, opgeleid als kunsthistoricus én schooljuf, haalt nog een ander bijzonder project aan: NEXT. ‘Daarin doen we een open call, waarin we een jonge curator van kleur uitnodigen om een voorstel te doen voor een tentoonstelling: een pitch en als die wordt omarmd dan mag de curator voor negen maanden onderdeel zijn van ons team en gaat hij of zij als junior curator aan de slag om een tentoonstelling te maken.’

Team
Zondervan benadrukt dat ze dit allemaal niet voor elkaar had gekregen zonder haar team. Ze moet even tellen want de organisatie is gegroeid; met de vrijwilligers, de ROC/MBO-stageplek en de curatorplek komt ze op twaalf medewerkers, die veelal parttime werken.
‘Mijn collega’s die achter de balie zitten moeten van alle markten thuis zijn: de uitleen begrijpen, weten dat er workshops lopen, de tentoonstelling kunnen uitleggen en klantvriendelijk zijn; een dynamische functie. En dan de mensen in de backoffice, daar kan ik ook niet zonder. Ons programma verzinnen we met elkaar.’
Trots
Ik ben trots op mijn team dat een afspiegeling is van Zuidoost. Ook ben ik trots op de groei die we hebben doorgemaakt: van een artotheek naar een instelling zoals we dat nu zijn met importantie voor de hele stad in plaats van alleen voor Zuidoost.’
Nooit saai
‘Mensen vragen wel eens: “Je zit er al best lang, vind je het nog leuk?” Maar ja, het is nooit saai, het staat nooit stil.’ Van de week zei iemand: “maak je plaats of geef je ruimte?” Mijn werk is “ruimte geven” geworden, dus ik kan nog steeds iets toevoegen. Zo’n NEXT-project is daar een goed voorbeeld van. Dat zit er eigenlijk al vanaf het begin heel veel in.’

Toekomst
Zondervan vindt de toekomst in Zuidoost spannend. ‘Stedenbouwkundig is dit stadsdeel aan het doorgroeien. Dit zou ook moeten betekenen dat de infrastructuur van kunst en cultuur doorgroeit. Als je kijkt naar het verleden dan denk ik dat het resultaat van het Bijlmer Parktheater, Imagine IC, Muziekcentrum Zuidoost, de broedplaatsen en CBK Zuidoost sterk verbonden is met de stedenbouwkundige ontwikkeling die begin jaren negentig plaatsvond. We hebben een tijd gehad dat er veel is gesloopt en er met Europees geld nieuwe woningen zijn ontwikkeld. Dat is ook een tijd geweest dat er geld vrijkwam om na te denken over kunst en cultuur.’

Parallel
‘Als je een nieuwe stad bouwt, dan hoort kunst en cultuur daar ook bij. Ik zie een heel sterke parallel met wat er toen speelde en wat er nu stedenbouwkundig speelt. Er liggen kansen om die schaalvergroting van Zuidoost ook weer die schaalvergroting te laten zijn voor de kunst- en cultuurinitiatieven voor dit stadsdeel. Dat is wel een ingewikkeld vraagstuk want het vraagt om een goede afstemming tussen alle verschillende partijen.’

Interessant
‘Als instellingen elkaar niet gaan beconcurreren en met elkaar optrekken dan is het tijdsgewricht waarin we nu zitten razend interessant en kan het schaalvergroting en kansen binnen die culturele infrastructuur bieden.’

DNA
‘Kunst en cultuur zijn belangrijk om het DNA van het bestaande Zuidoost goed geborgd te krijgen in het nieuwe Zuidoost. En om dat invoelbaar te maken en te laten zien aan de projectontwikkelaars en de gemeente zijn we ook actief in de lege kantoren in Bijlmer-West. Binnen die ambitie hebben we daar een grote tentoonstelling gemaakt met werk van Patricia Kaersenhout.’

Kaersenhout
Zondervan memoreert aan 25 jaar geleden toen ze al samenwerkten met Kaersenhout, die nu flink op weg is wereldberoemd te worden. ‘Je ziet dat wij de afgelopen 25 jaar kunstenaars hebben gebracht die nu ook gezien worden door de rest van Nederland en het museale circuit. Kaersenhout is daar een heel mooi voorbeeld van.’

Meer vierkante meters
‘Ik vind dat wij eigenlijk ook wel toe zijn aan het programmeren van meer vierkante meters. Je zet straks een stadsdeel van 150.000 inwoners neer, dat is een stad ter grootte van Tilburg of Leiden en dat vraagt om meer dan de kleinschalige culturele voorzieningen die er nu zijn. Dat klopt niet meer.’
Wij zijn natuurlijk niet de enige die groter willen, dat geldt ook voor het Bijlmer Parktheater, Imagine IC en Muziekcentrum Zuidoost. Daarnaast zijn er een heleboel andere initiatieven die een blijvende plek zouden moeten krijgen: de Bijlmer Bios, de Foundation, Oscam en de broedplaatsen. En dan wordt er ook nog gesproken over iets groots iconisch. Mijn grote pleidooi is dat Zuidoost toe is aan een investering op al die niveaus.’

Dynamiek
‘Het enige wat ik kan doen, is elke keer dat verhaal houden: laten zien wat er gebeurt als je voor de tijdelijkheid in een kantoor gaat zitten en wat meer vierkante meters doen qua dynamiek. Meer vierkante meters betekent dat het aantrekkelijker is voor mensen van buiten Zuidoost om hier naartoe te komen waarbij ze idealiter niet alleen komen voor het CBK en na een halfuur buiten staan, maar daarna doorlopen naar een andere culturele plek en vervolgens ergens in de horeca gaan zitten en daarna naar het theater gaan. Dat is uiteindelijk wat je hoopt: dat die verdichting van de culturele infrastructuur ook leidt tot dat soort bezoekersbelevenissen. Die kansen liggen er als die stedenbouwkundige ontwikkeling op een goede manier wordt gepland. Zodat we over vier tot acht jaar daar zijn.’

Openingstijden en cursussen CBK Zuidoost
CBK Zuidoost is open van dinsdag t/m vrijdag van 11.00 tot 17.00 uur. Zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur Entree: gratis.
In de werkplaats op locatie broedplaats Heesterveld zijn cursussen voor kinderen, 6-14 jaar. Korting met Stadspas. Denk aan keramiek, striptekenen en het maken van beeldende kunst. Zie voor meer info: www.cbkzuidoost.nl/kinderen

Het is alweer ruim een maand geleden dat velen van ons gekluisterd aan de televisie zaten om minister president Mark Rutte de excuses te horen uitspreken, over wat er gebeurde tijdens het slavernijverleden. Daar gingen veel gesprekken en emotie aan vooraf. Nu is het 2023 en moet voorbij de komma, zoals de minister president aangaf, invulling aan dat verbindingsteken worden gegeven. Het was een historisch moment, waar veel mensen een bijdrage aan leverden. Jarenlange inzet en dat ging niet altijd van een leien dakje!

Ik  wil in deze column dan ook beginnen met erkenning voor al die mensen die stem hebben gegeven aan dat wat te lang de stilte heeft gekend. Die stem die vertelt over trauma’s en over de impact.

Ik zat zelf in Suriname op school. Daar werd de geschiedenis van de slavernij wel uitvoerig behandeld en wij spraken en voelden de pijn met elkaar. En toch drong de diepte van deze pijn pas echt tot in elk vezel van mijn lijf door, toen ik in Zuidoost op de Crescendo school naar een tentoonstelling ging; een dag voorafgaand aan de jaarlijkse herdenking van het slavernijverleden op 1 juli.

Duidelijk zichtbaar

Dit is een school waar al jaren door de kinderen en hun onderwijzers een optocht wordt gelopen en gesprekken en tentoonstellingen worden georganiseerd. Er hing een groot schilderij met een gruwelijk tafereel waar de marteling van een tot slaaf gemaakte vrouw duidelijk zichtbaar was en er stond een meisje van ongeveer vier jaar oud te kijken. Zij trilde over haar hele lichaam en riep: “ waarom, waarom hebben zij dit gedaan? Haar verdriet sneed door mijn ziel en het was dat moment dat mij deed beseffen dat deze geschiedenis zoveel niet geheelde littekens kent.

Excuses zijn het begin

De excuses zijn het begin. Wat kunnen wij allemaal bijdragen aan het helen van littekens?

Een aantal mensen ging ons voor. Die hebben luid, duidelijk en terecht laten horen welke indringende wonden zijn geslagen. Ik denk dat het tijd is dat wij collectief nog meer mogen en kunnen meedoen. Het moment is gekomen dat ook diegenen die tot nu toe stil zijn gebleven uit die stilte stappen in het licht.

Aan bijdragen

Daar kan dit herdenkingsjaar aan bijdragen. Ook aan een eerlijk gesprek over hoe wij als nazaten en niet nazaten van tot slaafgemaakten naar elkaar kijken en over elkaar denken. Ik geloof niet in sprookjes en weet dat dit ronduit ongemakkelijk kan worden. Zo zie ik bijvoorbeeld op sociale media veel boosheid en strijd om elkaars aandacht voor begrip. Daartussen moet het verbindingsteken komen. En dat is simpelweg nogal een opgave. Met een excuus is de pijn nog niet weg. Die pijn komt juist nu naar boven. Ik geloof dat wij met luisteren en empathie de lange weg naar heling kunnen bewandelen.

De stille stemmen

Onze leiders in dit gesprek tot nu toe hebben ook de andere stemmen nodig. De stille stemmen om de verbinding te maken met de stem die nog niet gelooft dat het erkennen van het verleden nodig is om gezamenlijk een toekomst te bouwen. Een toekomst waarin we bouwen aan rechtvaardigheid; aan herstel van dat wat krom is gegroeid.Daarover gaat het herdenkingsjaar slavernijverleden.

Ik kijk ook zelf in de spiegel en ga vanuit mijn rol als bestuurder van stadsdeel Zuidoost samen met medebestuurders Vayhishta Miskin en Raoul White bijdragen aan het vormgeven van het verbindingsteken. Wilt u ook bijdragen ? Zie hier wat de gemeente Amsterdam aan mogelijkheden biedt. Zo zijn er speciale subsidies voor activiteiten in kader van dit herdenkingsjaar. Kijk op:https://www.amsterdam.nl/slavernijverleden. Heeft u nog vragen? Mail naar subsidies@amsterdam.nl of bel 14 020. Op een mooi en waardig herdenkingsjaar!

Hèlen Burleson-Esajas, bij velen meer bekend als tante Helen, aarzelde om een interview te geven;  ze had er in de loop der jaren al zoveel gegeven over haar activiteiten in Zuidoost.  Na twee keer bellen en aandringen, zei ze toch ‘ja’. En terecht, want ze heeft zich  volop ingezet voor  diverse maatschappelijke groepen en initiatieven in de buurt. Bovendien coacht ze  nog steeds mensen die op haar pad komen, heeft ze in 2020 een boek uitgegeven én is ze alweer bezig  met schrijven van een tweede boek.

door Martine van der Horn

Al meer dan vijftig jaar geleden, in 1971, maakte Hèlen Burleson-Esajas kennis met de Bijlmer toen zij in haar jonge jaren op zoek was naar een stageplek als studente pedagogiek. Ze herinnert het zich nog als de dag van gisteren: in de bus raakte ze in gesprek met een vrouw en toen Burleson haar vertelde over haar studie pedagogiek, zei de vrouw meteen: ‘dan moet je naar de Bijlmer’. Het gesprek in de bus bepaalde haar toekomst. Ze belde naar het nummer dat de vrouw haar gaf en voilà: ze ging in 1972 stage lopen bij ‘Het Bijlmerproject’ onder leiding van de bekende pedagoog dr. Henry Dors.

Passend onderwijs

‘Het Bijlmerproject’ was een extra stimuleringsmaatregel van de Rijksoverheid om de in die tijd  grote instroom van kinderen uit het buitenland op de scholen op te vangen en te begeleiden. Burleson legt uit: ‘Al die kinderen moesten hier naar school maar al snel bleek dat het Nederlandse onderwijs, de opvoedingspatronen, de taal en de cultuur totaal niet aansloten bij deze kinderen. Ik heb me er vanuit “Het Bijlmer-project” met andere betrokkenen voor ingezet om het passend te maken en ze zo snel mogelijk in het reguliere onderwijs goed op te vangen. Daarnaast keken we ook naar hoe we de ouders voldoende konden laten deelnemen aan de samenleving. We gingen ouders bij de school betrekken in het kader van ouderparticipatie en we organiseerden taalcursussen voor de ouders. Ook gingen we in die tijd veel buitenschoolse activiteiten organiseren met andere instellingen en organisaties. We werkten met z’n allen samen aan een nieuwe toekomst van de nieuwe bewoners.’

Politiek

Haar stage werd na een sollicitatie een baan waar ze tot 1991 zou blijven werken. ‘Al met al zo’n 22 jaar,’ zegt Burleson. In 1991 stapte Burleson over naar de politiek: ze maakte tot 1998 deel uit van het dagelijks bestuur (DB) van het toenmalige stadsdeelbestuur van Amsterdam Zuidoost. In die periode heeft ze als portefeuillehouder Onderwijs heel veel voor het onderwijs in de Bijlmer gedaan. ‘Kansen die je in de maatschappij krijgt, hoeven niet afhankelijk te zijn van waar je wieg gestaan heeft, is altijd mijn filosofie geweest. Toen ik de onderwijsportefeuille kreeg, wilde ik dat alle scholen investeerden, in alle facetten zodat kinderen optimaal profiteerden. Ook ging ik kijken in Rotterdam. Hoe doen ze het daar? We hebben in die tijd behoorlijk geïnvesteerd in het basisonderwijs. We wilden dat kinderen een veelzijdige ontwikkeling kregen. Naast taal en rekenen hebben we ook geïnvesteerd in muziek, kunst en cultuur. Daarnaast maakten we geld vrij voor onderwijsassistenten, verzuimcoördinatoren en conciërges. Dat was allemaal om scholen te ontlasten van administratieve klussen. Tegelijk zorgden we ervoor dat er meer banen kwamen voor mensen die lang werkloos waren: de Melkertbanen. We zorgden dat deze mensen stapsgewijs weer aan het werk gingen.’

Masterplan Zuidoost

Wat vindt Burleson van het Masterplan Zuidoost? Burleson herkent elementen uit het Masterplan waar zij jaren geleden ook voor streed, zoals werk en mogelijkheden creëren, en kansenongelijkheden in het onderwijs wegwerken. ‘Door de jaren heen is er ontzettend veel geïnvesteerd én je moet blijven investeren want problemen in de samenleving verdwijnen niet zomaar. Ze gaan over van generatie op generatie. Het mooie van het Masterplan is dat iedereen er aan meewerkt: heel het Arenagebied, de schoolbesturen, de ondernemers, en daarbij worden bewoners maximaal bij het proces betrokken. Zij kennen de problemen en de oplossingen. Door groepen aan elkaar te verbinden, denk ik dat we een heel eind komen. Ik ben trots op Zuidoost, het blijft bruisend en dynamisch.’

Het Groeiend Monument

In 1992 maakte Burleson als bestuurslid van stadsdeel Zuidoost in Amsterdam de vliegtuigramp, die de Bijlmer trof, van heel dichtbij mee. ‘Ik herinner het mij nog als de dag van gisteren, ook al is het dertig jaar geleden.’ Toen het stadsdeel de zorg voor de jaarlijkse herdenking overdroeg aan Stichting Beheer Het Groeiend Monument nam ze de rol van voorzitter op zich.  Al jaren  heeft ze met een groep betrokkenen de herdenking van de Bijlmervliegramp georganiseerd. Ze heeft goede herinneringen aan de organisatie van de herdenking in 2017 (25 jaar) en ook aan de grote belangstelling voor de dertigste herdenking dit jaar (2022). ‘De herdenkingen waren hartverwarmend,’ zegt Burleson. Vervolgens haalt ze een herinnering op: ‘De vrouwen die hun steentje hadden bijgedragen aan de herdenking van de Bijlmervliegramp kregen in 2017, toen er ook de viering van 50 jaar Bijlmer was, een Bijlmerhoofddoek, Eenheid in Diversiteit cadeau. De hoofddoek werd  samen met vrouwen uit de E-,G- en K-buurt gemaakt. Het mooie aan dit soort activiteiten is dat je mensen verbindt en ervaringen uitwisselt.’

Zomerschool

‘Ik houd van mensen inspireren en vind het mooi om te zien dat mensen zich ontwikkelen. Ook houd ik van organiseren,’ zegt Burleson. Zo heeft ze jaren geleden een van de eerste zomerscholen in Zuidoost voor basisschool Crescendo opgezet, samen met het toenmalige Surinaams Inspraak Orgaan. Dat heeft ze samen met de school  twaalf jaar lang gedaan. ‘Ik pikte het idee op toen ik bij familie was in de Verenigde Staten. Ik wilde de kinderen uit Zuidoost ook andere ervaringen laten opdoen dan die uit de dagelijkse les. We gingen bijvoorbeeld naar het Centrum Beeldende Kunst in Zuidoost om naar schilderijen te kijken. Maar ook: hoe ga je met emoties om? En: hoe ga je met geld om? Ook deden we rondleidingen in Amsterdam. Veel kinderen kennen de stad niet en weten bijvoorbeeld niet waar de burgemeester woont.’

Boeken schrijven

Burleson is van 2004 tot 2016 leiderschapscoach geweest en is daarna haar werk af gaan bouwen. Maar ondanks haar leeftijd – waar Burleson overigens geen uitspraken over doet want: ‘wat voegt leeftijd nu toe?’ – blijft ze nog heel actief. Haar eerste boek ‘In 10 stappen het beste uit jezelf halen’ is in november 2020 verschenen. Ze krijgt er veel positieve reacties op en hoewel ze echt aan het afbouwen is, is ze – wanneer mensen erom vragen – nog altijd bereid ze te coachen. Laatst gaf ze zelfs ook nog een aantal workshops. Haar volgende missie is om een boek over haar oom te schrijven, de broer van haar moeder: Johan Adolf Pengel (1916-1970). Burleson: ‘Hij was een man die zijn jongensdromen heeft waargemaakt. Hij was van juni 1962 tot maart 1969 premier van Suriname. Hij heeft nooit de mensen verlaten waarmee hij is opgegroeid en hij wist als geen ander de mensen te inspireren en te activeren met zijn toespraken. Ik wil meegeven aan de volgende generatie wat hij heeft gedaan.’

Burleson woont nog altijd heel prettig in Geerdinkhof waar ze al jaren woont; ze was de eerste bewoner van haar  huis. ‘Ik geniet van de buurt en de groene omgeving. Minpunt vind ik de veiligheid in de wijk. En ik vind het jammer dat er te weinig voorzieningen voor kinderen en jongeren zijn. Ook de doorstroom van ouderen is een aandachtspunt. Want ik zou echt niet weten waar ik heen zou moeten verhuizen nu ik ouder ben.’

Bijdragen aan de samenleving

‘Zolang ik hier in deze wijk ben, zal ik de ontwikkelingen blijven volgen en waar nodig mijn bijdrage leveren. En als ik de inspiratie heb om een project op te zetten of te begeleiden of als mensen een beroep op me doen als coach, zal ik er voor hen zijn. Ik vind het heel fijn dat mensen me herkennen als ik bijvoorbeeld op Ganzenhoef loop en ze me om advies vragen. Soms is een telefoontje genoeg om iets voor mensen uit te zoeken. Mijn motto is: als ik mensen de weg kan wijzen, doe ik dat. Momenteel leef ik steeds meer volgens de Crescendo-mentaliteit van Stephen R. Covey en dat betekent: bijdragen aan de samenleving in alle fasen van je leven, waardoor we de rijkdom van kennis en ervaring met elkaar kunnen delen in gezin, familie, de buurt en de samenleving, en zoals Covey zegt: in de hele wereld.’