Door: Raksha Hoost
De Surinaams-Nederlandse programmamaker Guilly Koster zet zijn mediaplatform HOPZ TV in om culturele diversiteit een podium te geven. “Malcolm X zei het al: de media zijn de krachtigste entiteiten die er bestaan.”
Guilly was in de jaren ‘80 al snel op de hoogte van het zogeheten politiek-publicitair complex, de relatie tussen politiek en media waarin beide partijen afhankelijk zijn van elkaar. “De politiek heeft de media nodig om te doen wat ze wil. Daarom zei ik tegen vrienden dat we de media in moesten. Ik werd vierkant uitgelachen. ‘Nederland wil ons niet en gaat ons niet toelaten’, kreeg ik te horen.”
Met de woorden van Malcolm X in zijn hoofd startte hij desondanks aan de tweejarige Migranten Media Opleiding aan instituut Santbergen, ook wel bekend als de Media Academie, om zich te verdiepen in radio, tv en crossmedia. Guilly en zijn medestudenten namen programma’s op en vulden videoband na videoband. De jonge ambitieuze programmamaker in spe kopieerde dit materiaal zonder medeweten van anderen. Elke kopie werd netjes teruggebracht, maar de originele banden bleven in zijn bezit. “Met die banden heb ik een viertal programma’s in elkaar getimmerd die vervolgens zijn uitgezonden op de lokale zender. De dag van de vierde uitzending werd ik gebeld door een collega. Het was de VPRO.”
Pionieren
Guilly verplaatste zich van de schoolbanken naar de functie van eindredacteur bij de VPRO. “Ik ben de eerste zwarte man, met dreadlocks nota bene, die een programma ging maken.” Samen met Ivette Forster, tevens oud-student van instituut Santbergen, kwam het eerste ‘zwarte’ tv-programma tot stand. “We waren met het team op Vlieland om te brainstormen over de productie. Ik was aan de telefoon toen Ivette me aantikte en vroeg hoe het programma ging heten omdat ze de VPRO aan de lijn had. Ik antwoordde vluchtig: “Na Vlieland” om aan te geven dat we bij terugkomst in Hilversum met een naam zouden komen. De VPRO vond de naam Na Vlieland onverwachts een goed idee, maar die naam betekende niets voor Surinamers. In Suriname leerden we dat de Rijn bij Lobith Nederland binnenstroomt, dus Na Vlieland werd Bij Lobith.” Het programma sierde de buis van 1987 tot 1990 en gaf aandacht aan etnische minderheden met onderwerpen die tot op de dag van vandaag weer terugkomen, zoals de discussie rondom Zwarte Piet. Guilly ontving een contract voor het maken van 35 programma’s. “Ik was rijk. Ik had een huis op Ibiza en ik was meer waard dan de Ajax-voetballer Sonny Silooy die voor 2,5 miljoen werd verkocht aan de Franse club Matra Racing Paris. Daar moest ik erg om lachen.”
Statement
Daarnaast kreeg de programmamaker de ambitie om ook producties te maken voor andere doelgroepen. “Ik kreeg niet alleen alle casussen van Surinamers op mijn bureau, maar ook van Antillianen, Turken en Marokkanen terwijl ik veel minder van die laatste groepen afwist.” Na een gesprek met zijn werkgever bleek dat hij twee opties had: aan de slag blijven met het huidige aanbod of afscheid nemen en daarmee het risico nemen om nooit meer aan de beurt te komen als programmamaker bij de Nederlandse televisie. “Ik heb dat risico genomen en op de dag van vandaag volgt de reputatie mij dat ik moeilijk ben om mee te werken omdat ik ben weggelopen van een miljoenencontract.”
Maar ondertussen was zijn vertrek niet alleen een statement richting de televisiewereld om op gelijke voet met andere programmamakers te komen staan, het was ook een solidariteitskwestie waarin hij het opnam voor de multiculturele bevolking. “Als ik mijn mond had dichtgehouden, dan had ik nu nog gegeten. Maar dat kon ik niet, dat wilde ik niet en dat wil ik nog steeds niet. Aan tafelgesprekken werden zwarte mensen belachelijk gemaakt en ik kan die grappen niet maken terwijl de multiculturele wereld in de fik staat.”
HOPZ TV
Om zijn mening duidelijk te verkondigen, startte hij HOPZ TV (voorheen New Media Platform), een online media platform waarin nieuwe gezichten aan bod komen. Hij ontdekte de sleutel naar succes op social media: het verkondigen van een mening. Hierdoor ontstond het concept van #FokJou, een YouTube-kanaal met een duidelijke mening over racisme. Een aflevering trok gemiddeld 350.000 bezoekers. “Pro-zwart zijn betekent niet anti-wit zijn. De moeder van mijn kinderen en mijn huidige vrouw zijn witte vrouwen. Het gaat niet over zwarte of witte mensen, het gaat over zwarte en witte systemen en die kloppen niet. Niemand heeft de politieke kleur zwart gedefiniëerd omdat daar een negatieve connotatie aanhangt. Waarom? Zwart is gewoon een mooie kleur en iedereen kan daar voor kiezen. Ik zie zwart als de politieke kleur van mensen die het prettig vinden om met meer dan één cultuur in een culturele diversiteit te leven. Met die optie kan een etnische witte man of een chinees ook zwart zijn.”
Via het Facebook-kanaal van HOPZ TV bericht Guilly over diverse actualiteiten, zoals de ontwikkelingen rondom de coronapandemie, maar bijvoorbeeld ook over de verkiezingen in Suriname. In zijn dagelijkse talkshow The Ordinary Peeps, T.O.P., bespreekt hij deze onderwerpen met verschillende gasten. “T.O.P. is in eerste instantie opgericht om verslag te doen van de coronacrisis. De slachtoffers waren wit, net als de verzorgers, de deskundigen, de politieke beslissingnemers, de herhalingen, en de talkshows. Dus ik besloot dat het anders moest. We hadden niet verwacht dat het zo zou aanslaan.”
Sterrenstatus
De opiniemaker baseert zijn sterke mening op gebeurtenissen uit zijn eigen leven en dat van zijn omgeving. “Ik weet hoe het voelt om als een varken een knie op je nek zet of een pistool op je hoofd. Er zijn wel momenten geweest waarop ik heb gedacht: waar doe ik het eigenlijk voor? Dan ben je zwart aan het promoten en dan slaat een zwarte man je dochter in elkaar.” Zijn activistische karakter is ook gevormd door zwarte revolutionaire rolmodellen zoals onder andere de Afro-Amerikaanse politieke partij Black Panther Party en Frantz Fanon, auteur van De verworpenen der aarde, waarin Fanon beschrijft hoe de ‘Neger’ per definitie als ‘de onderdrukte, verworpen mens’ wordt gezien zelfs na de grote jaren van de dekolonisaties in Afrika en het Caribisch gebied.
Ook neemt hij voorbeeld aan de voormalig president van Uruguay, José Mujica. De zogenoemde armste president van Uruguay bezat weinig: een hond met drie poten, en een oud huisje met een houten tafel, een paar stoelen en een rommelig bureau, maar Mujica leidde zijn land langs enorme veranderingen. “Hij is mijn grote held. Je hebt sterren die de lucht in gaan, what goes up must come down, en je hebt sterren die er zijn omdat ze schitteren ook als ze met beide benen op de grond staan. Dat laatste is wat ik ben.”
Nieuwe omroep
Ondertussen blijft Guilly schitteren door continu content te produceren. “Ik wil graag veranderd zien dat mensen beoordeeld worden op wie ze zijn en niet vanwege hun huidskleur. Dat iedereen gelijke kansen krijgt, neemt en en gegund wordt. Dat er niet één realiteit is waar we met z’n allen in zitten, maar dat er 7 miljard aan elkaar geschakelde realiteiten zijn en dat alles wat je bedenkt mogelijk is.”
Daarom zet hij momenteel een omroep op waarmee hij het publieke bestel in wil. Aan het einde van dit jaar moet de aanvraag ingediend zijn bij het Commissariaat van de Media. “Dan moet je met een gedegen plan komen en 50.000 betalende leden hebben. Beiden zijn een uitdaging, maar omdat het doel nobel is, is de kans van slagen groot. Op dit moment verzamel ik media-rebellen om mij heen.” En bij die club zitten klinkende namen met enorme media ervaring. ‘Wie dat precies zijn maak ik op 1 juli aanstaande bekend. Dat is de dag waarop de wervingscampagne begint’.
