Door: Darryl Veldman
Als kinderen van ouders met een migratieachtergrond nemen we grotendeels de cultuur, de normen en waarde van het land waarin wij geboren zijn over. Taal is hier eveneens een belangrijk onderdeel van. Wat mij bijvoorbeeld altijd opviel in de ouder en kind relatie: Curaçaoënaars spraken Papiaments, Marokkanen spraken Arabisch en de Ghanezen spraken Twi. Surinamers? Die spraken voornamelijk Nederlands met hun kinderen in privésituaties. In de opvoeding werd Sranantongo, het Surinaams, vaak bestempeld als onbeleefd. “Kinderen behoren dit niet met hun ouders te praten.” Dit is wat velen te horen hebben gekregen. Deze historische vlek zorgt ervoor dat veel nakomelingen de taal nu niet tot nauwelijks beheersen.
Toen ik in december 2019 met de Stimofo strips begon, had ik als doel om met name voor de Surinaamse generaties in Nederland de taal onder de mensen te brengen. Vooropgesteld wilde vooral kenbaar maken dat de Surinaamse taal geen straattaal is. De woorden worden namelijk, foutief, op de fonetische wijze geschreven, terwijl er eigenlijk net zoals met het Nederlands o.a. grammaticale regels zijn. Heel gek is het niet. De Surinaamse taal hoor je thuis, maar leer je toch een beetje op straat.
In 2009 werd ik voor het eerst geconfronteerd met de schrijfwijze van Surinaamse woorden. Het was toenmalig regisseuse Maureen Healy die mij op de vingers tikte toen ik in een script enkele Surinaamse zinnen noteerde. Uiteraard deed ik dit, fonetisch, op basis van de klanken. Sindsdien ben ik obsessief onderzoek gaan doen. 11 jaar later geef ik online Surinaamse taalquizjes voor jong en oud. Verrassend genoeg zijn het niet alleen de generaties die in Nederland zijn geboren, maar ook de onze ouders die niet weten hoe je woorden als: kaak, radio of teen in het Surinaams schrijft en zegt.
Taal is onderdeel van jouw identiteit. Als onze ouders heengaan en wij deze kennis niet tot ons nemen sterft een deel van die identiteit af. Het is daarom absurd om te horen dat men zich schaamt om de taal te spreken. Sterker nog, je wordt gewoon uitgelachen wanneer je Surinaams met een Nederlands accent spreekt. Is dat echt zo raar? Over de hele wereld spreekt men namelijk Engels met een eigen accent, maar in de kern begrijpen we elkaar. Dat is toch uiteindelijk het doel van taal? Elkaar verstaan en kunnen begrijpen.
