Door: Raksha Hoost
Sociaal ondernemer Saskia Bosnie heeft een missie: een fijne leefomgeving creëren voor bewoners. Haar werk raakt onderwerpen als woningnood, armoede, veilige woon- en leefomgeving. Daar waar anderen terugschrikken bij het zien van de complexe knelpunten binnen deze thema’s, komt Saskia in actie. “Voor een opdrachtgever is het een geruststelling dat er iemand is die zo’n probleemvraagstuk juist heel waardevol vindt.”
Met haar bedrijf Sabo Advies slaat ze bruggen tussen bewoners, woningcorporaties, projectontwikkelaars, beleggers, gemeente, bouwbedrijven en VvE-beheerders. Door veel waarde te hechten aan het communicatieproces brengt ze deze partijen bij elkaar zodat bewoners uiteindelijk een betere woonkwaliteit hebben.
Maar Sabo Advies is niet de enige manier waarop ze een fijne omgeving creëert voor bewoners.
Haar andere bedrijf Sabo Living zorgt voor tijdelijke woningen waar bewoners tijdens een verbouwing, groot onderhoud of renovatie prettig kunnen verblijven. “Het heeft namelijk vaak impact op bewoners wanneer ze voor zes weken of soms zes maanden uit hun vertrouwde omgeving moeten, zeker wanneer je te maken hebt met oudere bewoners. Je wilt eigenlijk dat ze in een warm nestje terechtkomen.” De opdrachtgever, zoals een woningcorporatie, overhandigt de sleutels aan Sabo Living om de lege tijdelijke woning volledig in te richten. Bewoners hoeven alleen maar hun koffertje mee te nemen.
Een vrouw in de bouw
Haar fascinatie voor de woningbouw begon aan het einde van haar tienerjaren en Saskia startte haar toekomstige carriere met de opleiding MTS Bouwkunde. Als enige vrouw tijdens haar studie, werd het stigma rondom ‘een vrouw in de bouw’ bevestigd. “Ik merkte dat ik eigenlijk werd getest door mijn studiegenoten. Ik kan me goed herinneren dat niemand het antwoord wist op een vraag behalve ik. Toen ik het antwoord gaf, zorgde dat voor veel verbaasde blikken. Vanaf dat moment had ik mezelf bewezen en werd ik ineens de moeder eend van de groep.” Haar interesse voor de bouw sloeg al snel om in een passie die ze inzette om de technische kant van de bouw te ontrafelen totdat haar nieuwsgierigheid nieuwe vragen voortbracht. “Hoe zet je een project op wanneer dat je een nieuwe woning gaat bouwen? Hoe werkt het als je meerdere woningen tegelijkertijd bouwt: met welke teams werk je dan en welke disciplines heb je nodig? De proces- en projectmatige kant van een bouwtraject begon me steeds meer te trekken.” Saskia schreef zich in voor de studie HTS Bouwtechnisch Bedrijfskunde, ook wel Vastgoedkunde, waar de antwoorden op deze vragen aan bod kwamen. Aan deze kant van de bouwsector zijn vrouwen overigens vaker vertegenwoordigd. “Maar als je het hebt over het dóen, het uitvoeren op de bouw zelf, dan lopen er over het algemeen meer mannen rond. Ik denk dat deze beeldvorming nog voortkomt vanuit de traditionele mening dat vrouwen minder inzicht hebben. Maar vrouwen denken juist breder dan mannen: een man kijkt meer vanuit de technische kant naar de toegankelijkheid van een stoep, een vrouw ontwerpt vanuit verschillende perspectieven, zoals die van ouders met kinderwagens en ouderen met scootmobiels. Ik hoop dat vrouwen meer aan de tekentafel komen te zitten en nadenken over hoe zij hun stad willen zien.”
Bewonersparticipatie
De kennis die ze opdeed tijdens haar nieuwe opleiding kon ze direct toepassen in haar werk bij de afdeling projectmanagement van een woningcorporatie. Hier leerde ze de kant van de bewoners goed kennen. “Ik had het gevoel dat ik op de goede weg was qua interesse maar ik merkte wel dat de doelgroep, de gebruiker, of dit nu huurder of eigenaar was, een veel grotere rol mocht pakken als het aankwam op het mee ontwikkelen en meebeslissen van een traject. Toen ben Stadssociologie. Ik stuurde af op de universiteit af op het thema Bewonersparticipatie.”
Met deze nieuwe pet op kreeg Saskia steeds meer inzicht in de knelpunten tussen ontwikkelaars en bewoners. “Er werd veel gebouwd, maar er was ook veel leegstand. Blijkbaar sloten de gebouwen niet aan op de wensen en behoeften van woningzoekers. Dus je kunt beter met die groep bewoners aan tafel zitten als je iets gaat bouwen zodat je weet wát je moet bouwen.” Elke groep bewoners heeft nu eenmaal een andere leefstijl. In Zuidoost zijn er bijvoorbeeld etnische groepen die veel koken met kruiden. “Dus als je in Zuidoost gaat bouwen voor deze groep en open keukens gaat plaatsen, dan is er al een ‘mismatch’.” Een ander voorbeeld richt zich op sommige islamitische groepen die graag zien dat mannen en vrouwen een eigen plek in huis hebben. “In zo’n geval kun je met bepaalde plattegronden onderzoeken hoe de mannen de woning kunnen binnenkomen zonder de vrouw te ontmoeten.”
Tussenschakel
Saskia houdt zich bezig met wat de bewoner wil en nodig heeft zonder zich te beperken door politieke motieven. Haar gesprekspartners variëren van ontwikkelaars, bouwbedrijven, beleggers, woningcorporaties en gemeenten om binnen projecten na te denken over de rol van bewoners in het traject en op welke cruciale momenten deze groep wordt betrokken. Dat zijn vaak momenten waar een strakke planning op zit, maar bewoners hebben een andere belevingswereld. Saskia brengt de verschillende werelden van alle partijen bij elkaar. “Het is niet altijd makkelijk. Je hebt vaak te maken met bewoners die een complexe geschiedenis hebben met de opdrachtgever. Het imago van de opdrachtgever is hierdoor aangetast. Ik vind het juist interessant om die spanningsvelden te herkennen en de objectieve partij te zijn. Het doel van Sabo Advies is om voor een hoge mate van tevredenheid bij bewoners te zorgen. Ongeacht van wat de opdrachtgever wil, houden wij dat doel voor ogen.”
Haar advies aan ontwikkelaars, beleggers, woningcorporaties, bouwbedrijven en gemeenten is dan ook om bewoners te vragen hoe zij een participatietraject voor zich zien in plaats van er eentje voor te leggen. “En ga de wijk niet alleen in om kennis te halen, maar kom vooral eerst iets aanbieden. Ik zie te vaak gebeuren dat de activiteiten geen wederkerig karakter hebben, omdat partijen weinig ‘feeling’ hebben met de wijk. Het vertrouwen en de energie van bewoners wordt daardoor minder. Ze zijn gefrustreerd omdat er een partij wordt ingezet die totaal niet weet hoe de sociale infrastructuur loopt. Maak liever gebruik van de krachten die al aanwezig zijn in de wijk.”
Platform voor verbinding
De sociaal ondernemer maakt zich niet alleen hard voor bewoners, maar zet zich ook in voor kleine ondernemers. Met het platform Uprise ZO brengt ze, samen met haar partners Emilie Vlieger en Virgill Olvira, kleine ondernemers in kaart. “We zagen dat er een hoge werkloosheid is in Zuidoost en dat ondernemers opdrachten krijgen buiten het stadsdeel, terwijl het Arenagebied juist hét economisch centrum van heel Nederland is. Daar wordt het meeste geld verdient, zelfs meer dan op de Zuidas.” Zuidoost telt ongeveer 4100 ondernemers die onvoldoende werkzaam zijn in het Arenagebied. Deze ondernemers blijken hulp te kunnen gebruiken met bedrijfsvoering, marketing en zichtbaarheid. Uprise ZO probeert verbinding te leggen tussen kleine ondernemers en grote opdrachtgevers. “Wij zitten namelijk wél bij de grote partijen, zoals ING en HvA, aan tafel, dus we willen ondernemers helpen professionaliseren om hun doelen te bereiken en een plek aan tafel te krijgen. De eerste stap in dit proces is om goed te luisteren naar elkaar om uit te vinden waar de knelpunten zitten en welke resultaten elke partij wil zien.”
Complexe uitdagingen
Niet alleen op lokaal en nationaal niveau zet de alleskunner verandering in gang. Vanuit de vraag ‘Hoe kan ik helpen?’ weet ze ook op internationaal gebied het verschil te maken. Naast haar initiatieven en ondernemingen in Nederland bouwt Saskia ook appartementen op Curaçao en is ze actief in Ethiopië. Zo heeft ze in 2016, samen met de lokale bevolking van Addis Ababa (de hoofdstad van Ethiopië), een cafetaria gebouwd voor arme kinderen. Momenteel organiseert ze met een team de bouw van een bibliotheek met een lokale universiteit in hetzelfde land. “Mensen om mij heen vragen vaak: ‘Sas, slaap jij wel?’, omdat ik altijd met een project bezig ben. Mijn motivatie om iets nieuws op te starten, ontstaat altijd vanuit een bepaald probleem. Vanuit een idealisme denk ik dan: daar moeten we wat aan doen! Dan verzamel ik mensen om me heen die dat ook vinden en dan zetten we onze schouders eronder. Ik moet complexiteit en uitdaging hebben in mijn werk. Daar wordt heel enthousiast van.”
